Op 30 april 2020 kondigde Zorgverzekeraars Nederland aan dat de regeling voor zorgaanbieders die omzetverlies lijden bijna klaar is. Daarnaast hebben zorgverzekeraars een noodplan gepresenteerd dat een waarborg moet gaan vormen om de zorgaanbieders die door deze crisis geen zorg mogen leveren, niet ten gronde te laten gaan. Dit betreft niet alleen de gecontracteerde maar ook de niet gecontracteerde zorgaanbieders.
Een ongekende maatregel waar de zorgverzekeraars vanuit maatschappelijk oogpunt een groot compliment voor verdienen. Laat één ding duidelijk zijn: ik ondersteun deze maatregel volledig. Het is nog steeds zo dat het overgrote deel van de zorgaanbieders vanuit eer en geweten handelt. Deze zorgaanbieders verdienen steun in deze crisistijden.
De effecten van de coronacrisis en de maatregelen die de overheid en de zorgverzekeraars genomen hebben zijn positief bedoeld maar vormen ook een enorme voedingsbodem voor malafide praktijken.
Als deze maatregel vanuit het fraudeperspectief wordt bekeken, wordt er een enorme gelegenheid gecreëerd voor misbruik. De kwaadwillende partijen kunnen doorgaan met declareren en ondanks de oproep van onze ministers Hoekstra en Koolmees op het moreel appel ben ik niet van mening dat dit misbruik gaat voorkomen. Malafide aanbieders en organisaties kun je immers niet aanspreken op ‘moreel besef’, zij zijn erop ingericht om onrechtmatig geld binnen te halen en vervolgens te laten verdwijnen. Zo kreeg een zorginstelling in het oosten van het land al te maken met “CEO-fraude”. Criminelen die zich voordeden als de leiding van de zorginstelling en met valse facturen grote sommen geld proberen te bemachtigen.
Daarnaast is het zeer ingewikkeld om met terugwerkende kracht te onderzoeken of doorbetalingen rechtmatig hebben plaatsgevonden. Zorgverzekeraars gaan op basis van de omzet van eerdere jaren zorgaanbieders compenseren. Wat te doen met organisaties die verdacht zijn van fraude? In hoeverre zijn de omzetcijfers van deze zorgaanbieders betrouwbaar? Waar is het geld naartoe dat onrechtmatig is uitgekeerd? Een van de voorwaarden die wordt gesteld is dat organisaties die verdacht worden van fraude of deel uitmaken van een rechtmatigheidscontrole niet in aanmerking komen voor een compensatie. De vraag is echter in hoeverre het juridisch houdbaar is om dergelijke organisaties uit te sluiten van de regeling. Er is immers nog geen fraude aangetoond en een rechtmatigheidscontrole wil niet zeggen dat er sprake is van malafide praktijken.
De komende maanden voorzie ik dat er een enorme hoeveelheid werk verzet moet worden door de verzekeraars om de onterechte uitbetalingen terug te halen. Toch denk ik dat de huidige situatie en de keuzes die zijn gemaakt ook kansen bieden voor de zorgsector. Een belangrijke sleutel voor het succes ligt bij de zorgaanbieders. De zorgverzekeraars hebben inmiddels laten zien hoe zij de sector steunen: het is nu aan de zorgaanbieders om de handschoen op te pakken. Zij zullen ervoor moeten zorgen dat er een brancheorganisatie wordt ingericht waar geen ruimte is voor malafide zorgverleners.
Er moet een actief beleid komen vanuit de zorgaanbieders om de kwaadwillende partijen geen ruimte meer te geven. Een vrijwillige screening, het instellen van minimale opleidingseisen en openstaan voor (detail) controles zijn belangrijke elementen om de verkeerde partijen buiten de deur te houden.
Daarnaast is een goede samenwerking met alle belangrijke partijen essentieel zoals Zorgverzekeraars Nederland, Informatieknooppunt Zorgfraude, Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Zorgverzekeraars Nederland, de Nederlandse Zorgautoriteit en in een later stadium ook de FIOD en de banken. Laten we de crisis gebruiken om fraude in de zorgsector fundamenteel aan te pakken en te verbeteren!
